Yayınlanan yönetmeliğe göre, hak sahipleri tarafından konutunu veya iş yerini kendi imkanları ile değerlendirmek isteyene, Bakanlık nezdindeki özel hesaptan kredi kullanmaları sağlanacaktır.
Mevcut düzende müteahhit firmalarla dönüşüm yapılıyor ve işin finansmanı imar artışıyla sağlanıyor. Şimdi vatandaş evini kendi dönüştürürse hem yoğunluk artmayacak hem de dönüşüm süreci hız kazanacaktır. Bakanlığımızın hedefi ise İstanbul’da yılda 250 bin, Türkiye genelinde ise 500 bin konutu dönüştürmektir.
1-KONUT VE İŞYERİ KREDİLERİ:
Anlaşma ile tahliye edilen, yıktırılan veya kamulaştırılan yapıların maliklerinden ve malik olmasalar bile bu yapılarda kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet ettiği veya bunlarda işyeri bulunduğu tespit edilenlerden konutunu ve işyerini kendi imkanları ile yapmak veya edinmek isteyenlere Bakanlıkça özel hesaptan kredi verilebilir.
Özel hesaptan kredi kullanmak isteyenler, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğümüze başvuru yapması gerekmektedir.
İl Müdürlüğümüzce incelenen kredi başvurularından uygun görülenler onaylanmak üzere Bakanlığa gönderilecektir.
Onaylanan kredi karşılığında Bakanlıkça belirlenen tutarda teminat alınır ve kredi kullananlar ile Bakanlık arasında Kredi Sözleşmesi düzenlenerek, Kredi borcuna karşılık olarak gerekli ipotek tesis ve tescil işlemleri yapılacaktır.
Konutunu veya işyerini kendi imkânları ile yapmak isteyenlere açılan kredinin yüzde yirmi beşi peşin, geri kalanı ise inşaatın ilerleme oranı dikkate alınarak üç eşit taksitte hak sahibinin hesabına aktarılır.
2-YIKIM KREDİLERİ:
Riskli alanda yer alan veya riskli olduğu tespit edilen yapılar için, Bakanlıkça özel hesaptan yıkım kredisi verilebilecektir.
Kredi başvurularında ve kredi kullandırılmasında aşağıdaki esaslara uyulacaktır.
2.1:Özel hesaptan kredi kullanmak isteyenler, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğümüze başvuru yapılacağı,
2.2:Verilecek kredinin tutarı her yıl Bakanlık tarafından yayımlanan Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğ uyarınca belirlenecek yapı yaklaşık maliyetinin % 1’ini, Tebliğde öngörülmeyen yapı sınıfları için ise yapı keşif bedelinin % 1’ini geçemeyeceği.
2.3: Açılan kredi peşin olarak özel hesaptan hak sahibinin hesabına aktarılacağı.
3-KREDİ GERİ ÖDEMELERİ:
Geri ödemeler, kredi taksitinin ait olduğu ayın ilk iş günü ile son iş günü arasında yapılır. Ödeme süresinin son iş günü borcun vadesi tarihidir. Borcun vadesi geçtiği halde geri ödenmeyen kısımları 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre Vergi Dairelerince takip ve tahsil edilecektir.
Kredi geri ödemeleri ise, brüt inşaat alarak;
3.1: 100 m² ye kadar olan konutlar için (100,99 m² dahil) 120 aya,
3.2: 101-150 m² konutlar için (150,00 m² dahil) 84 aya,
3.3: 150 m² den büyük konutlar için 60 aya,
3.4: 50 m² ye kadar olan işyerleri için (50,99 m² dahil) 48 aya,
3.5: 50 m² den büyük işyerleri için 36 aya, kadar taksitlendirilebilir ve güncellenmiş kredi borcunun bu bentte belirtilen taksit sürelerine bölünmesi suretiyle borçlunun ödemesi gereken aylık taksit tutarı bulunacaktır.
Ayrıca ilgili Yönetmelik esaslarında;
Geri ödemelerde ilk taksit, kredi sözleşmesinin imzalandığı tarihi takip eden ay içerisinde ödenir. Kredi sözleşmesinde belirtilmek şartıyla ilk taksit ödemeleri, kredi sözleşmesinin imzalandığı tarihi takip eden aydan itibaren en geç 24 ay sonra da başlatılabilir. Bu durumda, geri ödemesiz döneme ait taksit süreleri, belirlenen azami taksit sürelerine dâhil olacağından, bu süreler azami taksit sürelerinden düşülerek kalan taksit süreleri bulunur ve geri ödemesiz dönemin bittiği tarihteki güncellenmiş kredi borcu tutarı kalan taksit sayısına bölünerek ödenmesi gereken yeni aylık taksit tutarları belirlenir.
Kredi borcu, genel olarak her güncelleme döneminde güncelleme oranının uygulanması suretiyle güncellenir. Güncelleme oranı;
1)Brüt inşaat alanı 101 m² ye kadar olan konutlar (100,99 m² dâhil) için açılan kredilerde aynen,
2) Brüt inşaat alanı 101-150 m² olan konutlar (150,00 m² dâhil) ile 50 m² olan (50,99 m² dâhil) işyerleri için açılan kredilerde % 10 artırılarak,
3) Brüt inşaat alanı 150 m² den büyük olan konutlar ile 50 m² den büyük olan işyerleri için açılan kredilerde % 20 artırılarak, uygulanır.
Yıl içinde imzalanan kredi sözleşmelerinde, ilk taksit ödemesinden önce başlangıç güncellemesi yapılır. Başlangıç güncellemesinden sonra her güncelleme döneminde güncelleme işleminin yapılmasına devam olunur. Söz konusu güncelleme işlemleri geri ödemesiz dönem için de yapılır.
Güncellenmiş kredi borcu belirlenirken, kredi borcundan yapılan geri ödemeler düşülür, kalan kredi borcu güncelleme oranının uygulanması suretiyle artırılarak yeni borç tutarı bulunur. Güncellenen bu borç da kalan taksit sayısına bölünerek, aylık ödenmesi gereken taksit tutarları belirlenir. Bu işleme kredi borcu bitene kadar devam olunur.
Geri ödemelerde ilk taksit, kredi sözleşmesinin imzalandığı tarihi takip eden ay içerisinde ödenir. Kredi borcu en fazla 24 ay taksitlendirilebilir denilmektedir.
4-DENETİM:
Bakanlık; kredilerin amacına uygun olarak kullanılıp kullanılmadığını her aşamada denetler veya denetletebilir. Uygulamada herhangi bir noksanlık tespit edilmesi halinde Bakanlıkça belirlenen sürede bu noksanlıkların giderilmesi istenir. Noksanlıkların giderilmemesi halinde Bakanlık kredi işlemlerini durdurmaya veya verilmiş kredilerden doğan alacağının tamamını muaccel hale getirmeye yetkilidir.
5-BORCU KAPATMAK:
Kredi kullanılarak edinilen konut veya işyerinin bir başkası tarafından devir veya satın alınabilmesi için kredi borcunun kapatılması gerekir.
Sigorta
Yönetmelik çerçevesinde kullandırılan krediler için aşağıdaki sigortalar aranır:
a) Konut ve işyerleri edinimleri için, kredi kullananlarca zorunlu deprem sigortası ve tüm riskleri içeren konut/işyeri sigortası yaptırılması zorunludur.
b) Konut ve işyerleri inşaatları için inşaatların devamı süresince tüm riskleri içeren ilgili inşaat sigortası yaptırılır. İnşaat, konut veya işyerine dönüştükten sonra kredi borcu süresince zorunlu deprem sigortası ile tüm riskleri içeren konut/işyeri sigortası yaptırılması zorunludur.
c) Yıkım kredileri için yıktırılan yapıdan dolayı üçüncü şahıslara karşı mali mesuliyet sigortası yaptırılır.
ç) Kredi kullananların sözleşmenin imzalanmasından itibaren geri ödeme süresi sonuna kadar hayat sigortası yaptırması zorunludur.
Sigortalar, yıkım kredileri hariç olmak üzere kredi borcu bitinceye kadar her yıl yenilenir.
Sigortalarda, Bakanlık daini mürtehin olarak belirlenir.
6-YOKSUL VEYA DAR GELİRLİLERİN BORÇLANDIRILMASI:
20/7/1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununa göre yoksul veya dar gelirli olarak kabul edilenlere verilecek olan konut veya işyerleri, özel hesabın finansman durumuna göre Bakanlıkça uygun görülmesi halinde, 15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunda belirtilen usul ve esaslar uyarınca borçlandırma suretiyle de verilebilecektir.
